Świeżo upieczeni ojcowie często mają wątpliwości dotyczące finansowania urlopu ojcowskiego. Kto wypłaca zasiłek? Jaka jest jego wysokość? Kiedy można spodziewać się wypłaty? Poznaj odpowiedzi na te pytania – od wysokości świadczenia po terminy wypłat.
Urlop ojcowski w pigułce – najważniejsze fakty dla świeżo upieczonych tatusiów
Urlop ojcowski to specjalne uprawnienie pracownicze, które przysługuje wyłącznie ojcom wychowującym dziecko. Jest to niezależne prawo, które nie ma związku z urlopem macierzyńskim matki dziecka. Ojciec może z niego skorzystać nawet wtedy, gdy matka nie jest pracownicą i nie korzysta z żadnych urlopów związanych z narodzinami dziecka.
Wymiar urlopu ojcowskiego wynosi dokładnie 14 dni kalendarzowych. Do tego okresu wliczane są wszystkie dni – zarówno robocze, jak i weekendy oraz święta. Co istotne, długość urlopu nie ulega wydłużeniu nawet w przypadku narodzin bliźniąt czy trojaczków.
Urlop można wykorzystać na dwa sposoby: jednorazowo w całości lub podzielić go na dwie części, z których każda musi trwać minimum tydzień. Termin wykorzystania urlopu jest ściśle określony – ojciec musi go wykorzystać przed ukończeniem przez dziecko 12. miesiąca życia. W przypadku adopcji termin ten wynosi 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia o przysposobieniu, jednak nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 14. roku życia.
Kto tak naprawdę płaci za urlop ojcowski?
Koszty urlopu ojcowskiego w całości pokrywa Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie jest finansowane ze składek zdrowotnych i chorobowych, które pracownik odprowadza każdego miesiąca.
System wypłat jest zorganizowany w taki sposób, że pieniądze mogą trafić do pracownika dwiema drogami. Pierwsza opcja zakłada, że pracodawca wypłaca świadczenie, a następnie rozlicza się z ZUS-em. Druga możliwość to bezpośrednia wypłata przez ZUS.
Mechanizm finansowania urlopu ojcowskiego jest podobny do innych świadczeń związanych z rodzicielstwem. Świadczenie przysługuje wszystkim ojcom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu – zarówno w ramach składek obowiązkowych, jak i dobrowolnych. Oznacza to, że z urlopu mogą skorzystać osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenie, a także prowadzące działalność gospodarczą.
Ile pieniędzy dostaniesz na urlopie ojcowskim?
Za okres urlopu ojcowskiego przysługuje zasiłek macierzyński w wysokości 100% podstawy wymiaru. Podstawę tę stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym rozpoczyna się urlop.
Dla pracowników zatrudnionych na umowę o pracę kwota zasiłku będzie odpowiadać ich średniemu wynagrodzeniu z ostatniego roku. System ten dotyczy również osób pracujących na umowę zlecenie czy umowę o dzieło, o ile odprowadzają składki na ubezpieczenie chorobowe.
Nieco inaczej wygląda sytuacja przedsiębiorców. W przypadku prowadzenia własnej działalności gospodarczej, przy opłacaniu tzw. dużego ZUS-u (podstawa wymiaru 4161 zł), łączna korzyść finansowa może wynieść około 2337 zł. Składa się na to zasiłek w wysokości około 1675 zł oraz oszczędność na składkach ZUS wynosząca około 662 zł.
Kiedy spodziewać się przelewu z ZUS na urlop ojcowski?
Terminy wypłaty zasiłku za urlop ojcowski różnią się w zależności od tego, kto jest płatnikiem świadczenia. W przypadku firm zatrudniających powyżej 20 pracowników, zasiłek wypłacany jest przez pracodawcę w standardowym terminie wypłaty wynagrodzenia.
Zakład Ubezpieczeń Społecznych ma maksymalnie 30 dni od momentu otrzymania kompletu dokumentów na dokonanie wypłaty zasiłku. Ten termin dotyczy sytuacji, gdy ZUS jest bezpośrednim płatnikiem świadczenia, czyli w przypadku firm zatrudniających mniej niż 20 pracowników.
Opóźnienia w wypłacie mogą wynikać z niekompletnej dokumentacji lub błędów w złożonych wnioskach. Dlatego istotne jest prawidłowe i terminowe dostarczenie wszystkich wymaganych dokumentów do odpowiedniej instytucji.